Działalność bukmacherów w niemal każdym kraju na świecie jest bardzo ściśle regulowana przez ustawodawstwo. Oczywiście uwarunkowania prawne na podstawie których funkcjonują firmy bukmacherskie bardzo się różnią. W jednych krajach regulacje są bardzo liberalne, a w niektórych są one bardzo restrykcyjne.
W Polsce stan prawny umożliwiający działalność firm bukmacherskich bardzo często podlegał zmianom i to diametralnym. Nie będziemy opisywać każdej z nich, ale cofnijmy się na chwilę do czasu tzw. afery hazardowej, która została ujawniona w 2009 roku.
Sprawa dotyczyła głównie rzekomo niedozwolonego lobbingu przedsiębiorców na rzecz opłacalnego dla nich opodatkowania gry na tzw. jednorękich bandytach. W wyniku ujawnienia rozmów na linii politycy-przedsiębiorcy z branży hazardowej – ówczesny premier Donald Tusk zdymisjonował kilku członków swojego rządu i w niemal natychmiastowym trybie uchwalono nowelizację tzw. ustawy hazardowej. Dotknęła ona również firmy bukmacherskie, które nie były zamieszane w aferę.
Nowelizacja ustawy hazardowej
Już wtedy ustanowiono restrykcyjny podatek obrotowy na zakłady bukmacherskie, który od tego czasu wynosi aż 12 proc. Czyli bukmacher musi uiścić 12 proc. od wszystkich przyjętych stawek, bez pomniejszania o wypłacone wygrane. Firmy bukmacherskie uznały, że jest to za dużo i przerzuciły ten podatek na graczy (stąd przy kalkulowaniu wygranej bukmacher ze stawki bierze tylko 88 proc).
Jednak prawo uchwalane było pośpiesznie i nie uniknięto wielu niedoróbek, które bardzo szybko zaczęli wykorzystywać głównie zagraniczni bukmacherzy online. Proponowali oni obstawianie meczów bez podatku pozostający przy tym bezkarnymi. Również klienci takich firm nie ponosili odpowiedzialności. Z dziur w systemie prawnym najbardziej niezadowoleni byli legalni bukmacherzy. Firmy te posiadały polską koncesję wydawaną przez Ministerstwo Finansów, a oprócz gry online proponowali również zawieranie zakładów w punktach bukmacherskich. Miejsca takie są bardzo łatwe do skontrolowania i bukmacherzy nie mogli choćby próbować działać wbrew prawu.
Legalni bukmacherzy nie mogli jednak konkurować z nielegalnymi bukmacherami. Wysoki podatek sprawiał, że pieniądze klientów odchodziły do szarej strefy. Tracił też na tym budżet państwa. Według danych stowarzyszenia Graj Legalnie obrót na polskim rynku bukmacherskim w ostatnim pełnym roku przed zmianami wynosił 1,7 mld. Szacowano, że nielegalni bukmacherzy mają obrót nawet kilka razy większy.
Nowelizacja ustawy hazardowej
Zmiany z 2016 roku, które weszły w życie w kwietniu 2017 roku przyniosły drastyczną reformę. Niemal z dnia na dzień kilkudziesięciu nielegalnie działających bukmacherów w Polsce straciło dostęp do polskiej sieci. Jak to się stało? Ustawodawca wymusił na internetowych operatorach blokowanie stron, które znalazły się na „czarnej liście”. Dodatkowo banki i operatorzy serwisów mobilnych płatności nie mogły przyjmować środków pieniężnych od graczy z Polski, którzy chcieli za ich pośrednictwem wpłacić pieniądze na konto nielegalnych w Polsce firm bukmacherskich.
Efekt? Pierwszy pełny rok funkcjonowania obecnych zapisów sprawił, że rynek legalnych polskich bukmacherów urósł do 5,1 mld zł.
Nielegalni bukmacherzy – sankcja za grę
Ministerstwo Finansów publikuje listę legalnych bukmacherów. To ważne, bo każdy gracz przed rozpoczęciem gry powinien zaznajomić się z tą listą. Gra u nielegalnego bukmachera jest bowiem karana i klient firmy bukmacherskiej nie może tłumaczyć się nieświadomością.
Ewentualne kary są wysokie. Po pierwsze jest to 100 % wygranej z kuponu zawartego u nielegalnego bukmachera (bez pomniejszania o stawkę!) oraz dodatkowa grzywna w postaci nawet 120 stawek dziennych. Nie są to małe kwoty. Uzależnione są co prawda od pensji minimalnej, ale w bardzo niekorzystnych okolicznościach kara może wynieść nawet kilka milionów złotych. Dlatego tak ważne jest, aby uważać na to czy bukmacher, któremu powierzamy nasze pieniądze ma status legalnego. Trzeba bowiem pamiętać, że mimo wielu utrudnień, nadal w polskim internecie możemy znaleźć nielegalne firmy, które próbują choć na chwilę znaleźć lukę w systemie zabezpieczeń.
Podatki za grę u legalnych bukmacherów
Wróćmy jeszcze na chwilę do podatków. Tak jak wspomnieliśmy bukmacher pobiera od nas 12 % od stawki każdego zagranego kuponu – po to żeby opłacić podatek obrotowy. Firmy bukmacherskie działające legalnie w Polsce (oraz te które chciałby na nasz rynek wejść) lobbują za zmianą systemu opodatkowania. Twierdzą, że opodatkowany powinny być przyjęte przez bukmachera stawki pomniejszone o wypłacone wygrane. Taki system funkcjonuje w wielu krajach europejskich.
Co to ma zmienić? Bukmacherzy przekonują, że choć podatek będzie dla nich korzystniejszy to wpływy do budżetu nie zmniejszą się, a wręcz przeciwnie. Do kilkunastu legalnych bukmacherów dołączyć mogliby kolejni, a szara strefa (według niektórych danych to nadal 40 proc. realnego rynku) zdecydowanie się zmniejszy. Zyskać mają też klienci, bo bukmacherzy będą mogli proponować wyższe kursy ograniczając swoje marże, a co za tym idzie gracze mogą być zachęceni do stawiania większych pieniędzy na zakłady bukmacherskie.
Firmy bukmacherskie przekonują, że nieco mniejsze podatki pozwolą im także jeszcze mocniej wejść na rynek sponsorski. Trzeba przyznać, że już teraz firmy bukmacherskie wykorzystują wspieranie polskiego sportu w swojej działalności marketingowej.
Podatek od stawki (co prawda płacony przez bukmachera, ale z naszych pieniędzy) to nie jest jedyny podatek, który dotyka graczy. Od wygranych powyżej 2 280 zł potrącane jest 10 proc. w ramach podatku dochodowego. Jedynym plusem jest to, że gracze nie muszą pamiętać o jego uiszczeniu. Płatnikiem podatku jest bukmacher i to on automatycznie pobiera go i rozlicza się z fiskusem.
